Kindermishandeling


Wat?

Kindermishandeling en -verwaarlozing verwijst naar iedere situatie waarin het kind slachtoffer is van geweld, van fysieke, psychische of seksuele aard en dit passief of actief (P. Adriaenssens).  


Cijfers

In de meest recente cijfers (2016) van het Vertouwenscentrum voor Kindermishandeling (VK) werden 7080 meldingen gemaakt van concrete situatie van mishandeling of verwaarlozing. Anders gezegd, per dag wordt er van 20 kinderen melding gemaakt.  
 
Er werd bij zo’n 35% van de gemelde minderjarigen naast het belangrijkste probleem nog een tweede geregistreerd. De meest voorkomende bijkomende problemen zijn (vermoedens van) emotionele verwaarlozing (26,9%), emotionele mishandeling (19%), risicosituaties (16,5%) en lichamelijke mishandeling (11,7%). Als we niet alleen de belangrijkste, maar ook het bijkomend probleem bekijken, dan stellen we vast dat ongeveer 47% van de kinderen waarvoor 2 problemen worden gemeld, een vermoeden van lichamelijke mishandeling of verwaarlozing combineren met een vermoeden van emotionele mishandeling of verwaarlozing. Bij 9% van deze kinderen wordt melding gemaakt van een combinatie van 2 vormen van emotionele mishandeling en/of verwaarlozing.
 
Als we - ongeacht de aard van de melding - kijken naar alle meldingen, dan zien we dat 32,4% van de melders komt uit de primaire omgeving van het kind, waarbij de moeder duidelijk de belangrijkste melder uit de primaire omgeving is.
40,9% komt van hulpverleners, vooral uit de gezondheidszorg (17,7%), uit welzijnsorganisaties (12,7%), uit de bijzondere jeugdbijstand (6,7%) en via het meldpunt Geweld, Misbruik en Kindermishandeling (2,8%). Ongeveer een kwart (24%) van de meldingen komt van scholen (vooral CLB’s) en opvangvoorzieningen. 0,7% van de meldingen komt van een persoon uit de omgeving van de dader en bij 0,9% van de meldingen blijft de melder onbekend. 
 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Vormen

Algemeen wordt een onderscheid gemaakt tussen de volgende vormen van kindermishandeling:

  • Lichamelijke mishandeling: schoppen, slaan, knijpen, bijten, schudden, het toebrengen van brand- of snijwonden, breuken, inwendige letsels, ...   

Münchausen-by-proxy syndroom
Ouders die, actief of passief, hun kinderen ziek maken of aan derden vertellen dat hun kinderen ziek zijn. Het slachtoffer wordt onderworpen aan onnodige medische onderzoeken, medicatie, ziekenhuisopnames of zelfs operaties, zonder ziek te zijn.  

Shaken Infant Syndroom (SIS)
Hardhandig heen en weer schudden van een baby kan leiden tot hersenschade, soms zelfs met blijvende gevolgen.  

  • Emotionele mishandeling: kinderen of jongeren worden emotioneel mishandeld wanneer ze te maken krijgen met een vijandige houding, afwijzing en vernedering, bedreigingen, scheldpartijen, opsluiting, ...  
     
  • Seksuele mishandeling: er is sprake van seksueel misbruik wanneer kinderen betrokken worden bij activiteiten die niet aan hun leeftijd zijn aangepast, maar eerder kaderen in een behoeftebevrediging van een volwassene en/of jongere. Met seksueel misbruik wordt dan bedoeld: betasten, gemeenschap hebben, geslachtsdelen tonen, pornovideo's bekijken, toekijken, 'spelletjes' spelen, seksuele uitbuiting van kinderen, vulgair taalgebruik,... 
    Seksuele mishandeling speelt zich vooral af in een sfeer van emotionele chantage, waarbij de pleger zijn of haar macht misbruikt.
     
  • Verwaarlozing: lichamelijke en emotionele verwaarlozing houden in dat de kinderen niet of te weinig voedsel, nachtrust, medische zorg, liefde, warmte, aandacht, ... krijgen.

Gevolgen

Kindermishandeling is nefast voor de fysische en geestelijke gezondheid van het kind. Het remt de algemene en hersenontwikkeling van het kind. Uit onderzoek blijkt dat naarmate mishandeling en verwaarlozing vroeger in het leven plaatsvinden, langer doorgaan en ernstiger vormen aannemen, er meer schade ontstaat. Verwaarlozing, mishandeling, getuige zijn van geweld en seksueel misbruik zijn te typeren als een vorm van chronische stress waarvan de effecten zijn:

  • Grotere kans op ontwikkeling van zelfdestructief gedrag en agressie
  • Verminderde vaardigheden als logisch denken en taalgebruik
  • Verhoogde kans op het ontwikkelen van depressies en stoornissen in het (verbale) geheugen
  • Extreme stemmingswisselingen

 

Meer informatie

Voor specifieke informatie en hulp kan je terecht bij het Vertrouwenscentrum voor  Kindermishandeling

Voor algemene hulp zie de rubriek waar kan je terecht.