JA² = SeX

JA² = SeX – Nationaal project ter preventie van seksueel geweld onder studenten.

 
Achtergrond
 
Uit onderzoek blijkt dat jongeren tussen 18 en 25 jaar 4 keer meer risico lopen om slachtoffer te worden van seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld. Het eerste studentenjaar houdt hierbij een extra risico in. Studenten zijn kwetsbaarder omdat zij in een volledig nieuwe sociale omgeving terecht komen. Er is minder controle van thuis en er worden nieuwe relaties aangegaan. Zowel vrouwen als mannen worden slachtoffer van seksueel geweld. Alcohol verhoogt het risico op zowel slachtofferschap als daderschap van seksueel geweld. Vaak spelen sociale druk en genderstereotypen een belangrijke rol. Het samengaan van deze factoren draagt ertoe bij dat jongeren soms moeite hebben met het benoemen van hun eigen grenzen en het respecteren van de grenzen van anderen.[1]
 
Voorts bestaat er nog steeds een taboe over seks en seksueel geweld en is het vaak lastig om over seksualiteit en de eigen verlangens en grenzen te praten. Daarbovenop is het duidelijk dat er nog heel wat mythes leven rond seksueel geweld.
 
Om deze reden lanceerden wij, vzw Zijn – Beweging tegen geweld, samen met Université des Femmes, in opdracht van het kabinet van de staatssecretaris voor Gelijke Kansen Zuhal Demir, een nationaal sensibilisatieproject ter preventie van seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld onder studenten.
 
Lancering project
 
In oktober 2016 lanceerden we een oproep aan studenten hoger onderwijs om een sensibiliseringscampagne uit te werken, gericht naar jongeren, ter preventie van seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld. We vroegen hen een voorstel te ontwikkelen met als centrale thema’s: instemming, respect en communicatie. Deze oproep vindt u hier terug.
 
De studenten stonden er niet alleen voor! Vzw Zijn – Beweging tegen geweld en Université des Femmes boden hun professionele ondersteuning aan bij het uitwerken van de campagnevoorstellen. Daarnaast ontvingen de studenten, dankzij het International Centre for Reproductive Health, meer informatie en cijfers over seksueel geweld, seksueel grensoverschrijdend gedrag en het concept ‘instemming’. Het pakket met informatie en cijfers vindt u hier. Tenslotte werd er een niet limitatief overzicht van binnenlandse en buitenlandse bestaande campagnes ter beschikking gesteld.
 
In navolging van onze oproep, ontvingen we 85 inschrijvingen (325 studenten, onderverdeeld in groepjes van gemiddeld 4 personen). 
 
De deadline voor indienen van hun afgewerkte campagnevoorstellen was april 2017. We ontvingen 45 ingediende campagnevoorstellen. 
 
Slotevenement
 
Op 12 mei 2017 vond het slotevenement plaats in het Federaal Parlement. De uitnodiging vindt u hier terug. Op dit evenement werden de beste campagnevoorstellen van de Belgische hogeschool- en universiteitsstudenten gepresenteerd. Een nationale jury van experten koos een winnaar uit de 6 laureaten. Een overzicht van de voltallige jury vindt u hier.
 
De winnende campagne ‘#NotOkay’ legt de focus op seksuele intimidatie en ongewenste seksuele aanrakingen tijdens het uitgaansleven. Deze studenten van Universiteit Gent merkten op dat seksueel grensoverschrijdend gedrag als normaal wordt beschouwd door een groot aantal studenten. Deze norm willen zij in vraag stellen aan de hand van het verspreiden van affiches, een campagnefilmpje, een website, en een polsbandje. 
 
De campagne die op de 2de plaats belandde, ‘≠ JA’, benadrukte dat uitdagende kledij, een beschonken toestand, man-zijn, … niet automatisch betekent dat er instemming is voor welke seksuele handeling dan ook. Deze boodschap willen de studenten van PXL Hogeschool overbrengen via plaktattoos, affiches en een cross-mediale campagnestrategie. 
 
De derde plaats werd toegewezen aan de campagne ‘Consent on the rocks’, ontwikkeld door studenten van de Université de Liège. Hun idee baseerden ze op het paringsgedrag bij pinguïns: zij bieden een steentje aan de partner van hun keuze. Als deze het steentje aanvaardt, kan er gepaard worden. Naar analogie van de pinguïns creëerden ze een komisch animatiefilmpje waarin het gedrag van de pinguïn werd doorgetrokken naar de habitat van de student. 

Een overzicht van de finalisten vind u hier.
 
Vervolg
 
In het voorjaar van 2018 zal een campagne uitgerold worden door het kabinet van de staatssecretaris voor Gelijke Kansen Zuhal Demir. Deze campagne zal de sterke elementen van de campagnes op de eerste en tweede plaats combineren om zo een krachtige boodschap te formuleren die seksueel grensoverschrijdend gedrag een halt toe roept. 
 
Daarnaast wordt bekeken of de niet-geselecteerde campagnes op een lokaal niveau kunnen worden uitgerold, in samenspraak met de desbetreffende hogeschool/universiteit. 
 
 

[1] Graaf, H. de, Kruijer, H., Acker, J. van, & Meijer, S. (2012). Seks onder je 25e 2: Seksuele gezondheid van jongeren in Nederland anno 2012. Delft: Eburon