We leren de slachtoffers om weer controle te krijgen over hun situatie. Je kunt niet je hele leven op de vlucht blijven
Yolanda Switten, Centrum voor Algemeen Welzijnswerk
Vorig jaar was een op de tien vrouwen het slachtoffer van partnergeweld. Bij mannen ging het volgens cijfers van het Steunpunt Algemeen Welzijnswerk om een op de twintig. Voor vrouwen bestaan vluchthuizen bijna veertig jaar, en vandaag is er ook voor mannen vraag naar opvang. De meest voorkomende aanleiding is partner- of eergerelateerd geweld, zowel binnen het gezin als in een bredere familiale context.
"Dan gaat het bijvoorbeeld om mannen die een relatie hebben met een vrouw uit een andere geloofsgemeenschap, terwijl de familie al een huwelijk heeft gearrangeerd met iemand uit de eigen gemeenschap", vertelt Yolanda Switten van het Centrum voor Algemeen Welzijnswerk (CAW) Boom Mechelen Lier, dat het eerste Belgische vluchthuis voor mannen opricht. "Maar ook homoseksuele mannen kunnen gebukt gaan onder extreem fysiek of psychisch geweld uit de familiale omgeving. "
Geen extra middelen
Mannelijke slachtoffers die een tijdelijke en geheime opvangplaats nodig hebben, kunnen vanaf volgende maand terecht in Het Sam Huis, op een geheime locatie, waar twee appartementen zijn ingericht om hen voor een periode van drie maanden op te vangen.
"De aanpak zal niet veel anders zijn dan bij vrouwen", zegt Switten. "We leren de slachtoffers om weer controle te krijgen over hun situatie, het liefst in samenwerking met partner of familie. Je kunt niet je hele leven op de vlucht blijven." De aparte opvang voor mannen is nodig omdat het gevoelig ligt om vrouwen uit een gewelddadige relatie in dezelfde groepswerking als mannen te zetten, ook al komen die zelf uit een abusieve relatie.
Vlaams minister van Welzijn Jo Vandeurzen (CD&V) juicht de opening van het vluchthuis toe. "Mannenmishandeling is een bijzonder belangrijk thema, maar blijkt niet altijd even breed erkend en bespreekbaar." Vandeurzen zal het vluchthuis en de respons erop bekijken, maar extra middelen heeft de minister voorlopig niet.
In Nederland opende het eerste zogenaamde 'Blijf-van-mijn-lijfhuis' voor mannen al in 2003. Vandaag zijn er vier. Dat het bij ons nu pas wordt opgericht, is volgens Switten te wijten aan een gebrek aan middelen. "De zes hulpverleners van het vluchthuis voor vrouwen zullen ook in Het Sam Huis werken. Ook voor de inkleding van de appartementen hebben we geld gebruikt uit ons bestaande budget." Dat is meteen de reden waarom er slechts twee opvangplaatsen zijn voorzien.
Naast budgettaire beperkingen gaat het tenslotte om een moeilijk te doorbreken taboe. Toch verwacht Switten dat er in Vlaanderen nog vluchthuizen voor mannen zullen volgen. "Ze komen niet gemakkelijk naar buiten als slachtoffer van geweld, dus lijkt het alsof er geen probleem is, maar het geeft een vertekend beeld, want dit probleem bestaat wel degelijk."